Καθώς πλησιάζει η δεύτερη επέτειος από την εισβολή της Ρωσίας, η κατάσταση αρχίζει να φαίνεται ζοφερή για την Ουκρανία.
Η περσινή αντεπίθεση έφερε ελπίδες ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να κεφαλαιοποιήσει τις επιτυχίες της το 2022 και να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις από τα κατεχόμενα εδάφη στη νότια και ανατολική Ουκρανία. Αλλά η επίθεση δεν κατάφερε να επιτύχει κάποια σημαντική ανάκτηση εδαφών και η Ουκρανία βλέπει τώρα να χάνεται η κρίσιμη υποστήριξη από τους συμμάχους της. Εν τω μεταξύ, τα στρατεύματά της αντιμετωπίζουν ελλείψεις προσωπικού και πυρομαχικών.
Προβλήματα υπάρχουν και στην κορυφή. Η ανώτατη διοίκησή της έχει βυθιστεί στο χάος, με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να αντικαθιστά τον Βαλερί Ζαλούζνι ως ανώτατο διοικητή των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, εν μέσω πληροφοριών για διαφωνίες σχετικά με τη στρατηγική. Στο επίκεντρο των προβλημάτων της Ουκρανίας βρίσκεται η μείωση της διεθνούς βοήθειας. Η Ουκρανία έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι μπορεί να μην είναι σε θέση να υπερασπιστεί με επιτυχία τον εαυτό της έναντι της Ρωσίας χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ.
“Παγωμένη” βοήθεια
Η Γερουσία ψήφισε νομοσχέδιο έκτακτης αμυντικής βοήθειας ύψους 95 δισ. δολαρίων που θα μπορούσε να βοηθήσει την Ουκρανία. Αλλά το νομοσχέδιο πρέπει να πάει στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι αναμένεται να προσπαθήσουν να το μπλοκάρουν. Εν τω μεταξύ, τα ουκρανικά στρατεύματα αναγκάζονται να περιορίσουν τη χρήση των πυρομαχικών τους και σε ορισμένα τμήματα της πρώτης γραμμής οι Ρώσοι υπερτερούν σε αναλογία τρία προς ένα.
Τα όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ, όπως κανόνια τύπου Howitzer, σιωπούν κοντά στο Μπαχμούτ – μια πόλη που έχει γίνει επί μήνες θέατρο σκληρών μαχών – λόγω έλλειψης βλημάτων. Τα προβλήματα με το προσωπικό επίσης αυξάνονται. Μεταξύ των βασικών διαφωνιών μεταξύ του Ζελένσκι και του Ζαλούζνι ήταν η στρατολόγηση, με τον πρώην επικεφαλής του στρατού να λέει ότι η Ουκρανία πρέπει να αυξήσει μαζικά τον αριθμό των ανθρώπων που επιστρατεύονται στο στρατό, ενώ ο πρόεδρος ανησυχούσε για τον αντίκτυπο στο ήδη εύθραυστο εθνικό ηθικό.
Συνέπειες στο μέτωπο
Αλλά η αντικατάσταση του Ζαλούζνι “θα είναι βαθιά αντιδημοφιλής σε όλο τον ουκρανικό στρατό“, δήλωσε ο Ράιαν Έβανς, εκδότης του War on the Rocks, στο ομώνυμο podcast του ιστότοπου. “Δεν είμαι σίγουρος πώς ο διορισμός κάποιου νέου διορθώνει οποιοδήποτε από αυτά τα μεγάλα ερωτήματα σχετικά με την κινητοποίηση και ποια πρέπει να είναι η ουκρανική στρατηγική“, πρόσθεσε. Αυτές οι προκλήσεις δημιουργούν σοβαρές συνέπειες στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Σύμφωνα με αναφορές, η Ουκρανία αγωνίζεται να αποκρούσει τις ρωσικές επιθέσεις, ιδιαίτερα γύρω από την πόλη Αβντιίβκα στην περιοχή του Ντονέτσκ στην ανατολική Ουκρανία. Ο δήμαρχος της πόλης την περασμένη εβδομάδα τόνισε τις εντεινόμενες επιθέσεις της Ρωσίας, λέγοντας ότι “πιέζουν από όλες τις κατευθύνσεις”. Μάλιστα, ο Μάικλ Κόφμαν, αναλυτής στο μη κερδοσκοπικό CNA, δήλωσε πρόσφατα στο podcast “War on the Rocks” ότι υπάρχει “μεγάλη πιθανότητα” η Ουκρανία να χάσει την πόλη.
Η ρωσική ισχύς
Η Ρωσία υφίσταται επίσης τεράστιες απώλειες και, σύμφωνα με αναλυτές, δεν έχει ακόμη κατακτήσει αποτελεσματικούς ελιγμούς συνδυασμένων όπλων. Η διαφορά είναι ότι η Ρωσία, με τη μεγαλύτερη οικονομία και τον μεγαλύτερο πληθυσμό της, είναι σε θέση να αντέξει τις απώλειες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έχει θέσει την οικονομία της σε πολεμικές βάσεις, αυξάνοντας μαζικά την παραγωγή όπλων και πυρομαχικών και παραλαμβάνει επιθετικά drones από το Ιράν και βαλλιστικούς πυραύλους και πυρομαχικά από τη Βόρεια Κορέα.
Αναπλήρωσε τον αριθμό των στρατευμάτων της εν μέρει προσφέροντας στους νεοσύλλεκτους σχετικά μεγάλα πακέτα αποδοχών και εν μέρει μέσω στρατιωτικών επιστρατεύσεων. Εν τω μεταξύ, η Ουκρανία αγωνίζεται να παράγει αρκετά πυρομαχικά και εξοπλισμό για να καλύψει τις ανάγκες του στρατού της, ώστε να αναπληρώσει την έλλειψη από τις ΗΠΑ, ενώ οι Ευρωπαίοι έχασαν τον στόχο τους να παράγουν ένα εκατομμύριο βλήματα για τον στρατό της μέχρι τον Ιανουάριο. Πλέον ο στόχος είναι η αύξηση της εγχώριας αμυντικής παραγωγής, ιδίως στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
“Ζοφερό σενάριο”
Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Μιχαΐλο Φεντόροφ δήλωσε στο Reuters ότι το 2024, η Ουκρανία θα παράγει χιλιάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλου βεληνεκούς ικανά να πλήξουν βαθιά μέσα στη Ρωσία. Μέχρι στιγμής, η χρήση από την Ουκρανία των χτυπημάτων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Ρωσία ήταν “περισσότερο παρενόχληση παρά πραγματικό κόστος για τους Ρώσους“, δήλωσε αναλυτης, προσθέτοντας: “Αλλά δείχνει τι μπορούν να κάνουν αν έχουν αναπτύξει τα δικά τους μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία έχουν μεγαλύτερο χρόνο πτήσης και μεγαλύτερο ωφέλιμο φορτίο“.
Η στρατιωτική έρευνα και ανάπτυξη ανθεί και αρκετές ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν ανακοινώσει κοινές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, ανέφερε το Al Jazeera. Αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι απλώς… παρηγοριά στον άρρωστο καθώς τα πράγματα στην πρώτη γραμμή είναι δύσκολα και οι Ρώσοι έχουν το αριθμητικό πλεονέκτημα, καθιστώντας -εν όψει της “παγωμένης” υποστήριξης των ΗΠΑ- αυτό που ένας ανώνυμος αξιωματούχος της άμυνας αποκάλεσε “ένα πολύ ζοφερό σενάριο“, ανέφεραν οι Financial Times.
Πλεονέκτημα Πούτιν
Ένας ανώτερος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ δήλωσε στην εφημερίδα: “Είναι απελπιστική η κατάσταση στην πρώτη γραμμή του μετώπου για τους Ουκρανούς, πολύ χειρότερη από ό,τι αφήνουν να εννοηθεί“. Βέβαια, η ελπίδα παραμένει ζωντανή ότι η αμερικανική βοήθεια θα αρχίσει να ρέει και πάλι, παρά την αντίθεση του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και ορισμένων Ρεπουμπλικανών. Αλλά ο Πούτιν είναι “ανεβασμένος” λόγω της συνέντευξης που έδωσε στον συντηρητικό παρουσιαστή Τάκερ Κάρλσον, ο οποίος έδωσε στον Ρώσο ηγέτη το ελεύθερο να διαδώσει προπαγάνδα για την εισβολή της Ρωσίας.
Με την προοπτική μιας νέας προεδρίας Τραμπ το επόμενο έτος, ο Πούτιν είναι σε πλεονεκτική θέση, εκτιμούν αναλυτές. Η πιθανότητα οι ΗΠΑ να διακόψουν εντελώς τη βοήθεια προς την Ουκρανία προσφέρει έναν δρόμο προς τη νίκη για τον Πούτιν τώρα, όπου δεν υπήρχε για αρκετό καιρό, σημειώνουν. Ωστόσο, οι ίδιοι πιστεύουν ότι τελικά το χειρότερο σενάριο δεν θα γίνει πραγματικότητα και ότι οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα συνεχίσουν να της παρέχουν βοήθεια. Το κρίσιμο, βέβαια, είναι η βοήθεια αυτή να μην καθυστερήσει και να είναι επαρκής. Ωστόσο, ο στόχος της υποστήριξης της Ουκρανίας παραμένει ζωντανός.
