Τα αραβικά κράτη επεξεργάζονται σχέδιο για την εξασφάλιση κατάπαυσης του πυρός και την απελευθέρωση ομήρων στη Γάζα ως μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου που θα μπορούσε να προσφέρει στο Ισραήλ εξομάλυνση των σχέσεων, εάν συμφωνούσε σε «μη αναστρέψιμα» βήματα προς τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους.
Σχέδιο
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, ανώτερος Άραβας αξιωματούχος είπε ότι ελπίζουν να παρουσιάσουν το σχέδιο μέσα σε λίγες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια να τερματιστεί ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς και να αποτραπεί μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή. Άραβες αξιωματούχοι έχουν συζητήσει το σχέδιο με τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Προϋποθέτει ότι οι δυτικές χώρες θα συμφωνήσουν να αναγνωρίσουν επίσημα ένα παλαιστινιακό κράτος ή να υποστηρίξουν την πλήρη ένταξη των Παλαιστινίων στον ΟΗΕ.
«Το πραγματικό ζήτημα είναι ότι χρειάζεται ελπίδα για τους Παλαιστίνιους, δεν μπορεί να είναι μόνο οικονομικά οφέλη ή αφαίρεση συμβόλων κατοχής», είπε ο ανώτερος αξιωματούχος. Η πρωτοβουλία έρχεται καθώς το Ισραήλ αντιμετωπίζει αυξανόμενη διεθνή πίεση για να τερματίσει την επίθεσή του στην πολιορκημένη Γάζα, με τις ΗΠΑ να εντείνουν τις διπλωματικές προσπάθειες για να αποτρέψουν μια ευρύτερη έκρηξη και να πιέζουν για μια πιο μακροπρόθεσμη επίλυση της παρατεταμένης ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης.
Εξομάλυνση
Όταν ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν, ρωτήθηκε την Τρίτη εάν το Ριάντ θα αναγνωρίσει το Ισραήλ ως μέρος μιας ευρύτερης πολιτικής συμφωνίας, είπε «σίγουρα». «Συμφωνούμε ότι η περιφερειακή ειρήνη περιλαμβάνει ειρήνη για το Ισραήλ, αλλά αυτό θα μπορούσε να συμβεί μόνο μέσω της ειρήνης για τους Παλαιστίνιους μέσω ενός παλαιστινιακού κράτους», είπε σε πάνελ στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός.
Αργότερα την Τρίτη, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν είπε ότι η Ουάσιγκτον παραμένει επικεντρωμένη στη διασφάλιση μιας συμφωνίας για να εξομαλύνει η Σαουδική Αραβία τις σχέσεις με το Ισραήλ, ως μέρος των σχεδίων της για τη μεταπολεμική εποχή. «Δεδομένου του ισραηλινού πολιτικού σώματος σήμερα, η ομαλοποίηση είναι ίσως αυτό που μπορεί να βγάλει τους Ισραηλινούς από τον γκρεμό», είπε ο ανώτερος Άραβας αξιωματούχος.
Ο ρόλος του Ριάντ
Η Σαουδική Αραβία πλησίαζε στη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, σε αντάλλαγμα για τη συμφωνία των ΗΠΑ, σε ένα ντιλ ασφαλείας με το Ριάντ. Αμερικανοί και Σαουδάραβες αξιωματούχοι συζητούσαν επίσης ένα παλαιστινιακό στοιχείο της συμφωνίας που περιελάμβανε το πάγωμα της επέκτασης των ισραηλινών εποικισμών στη Δυτική Όχθη, την ενίσχυση της υποστήριξης προς την Παλαιστινιακή Αρχή που διαχειρίζεται περιορισμένα τμήματα των κατεχόμενων εδαφών και τη δημιουργία μιας πορείας προς μία λύση δύο κρατών.
Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, ο Μπλίνκεν είχε προγραμματίσει να επισκεφθεί το Ριάντ για να συζητήσει τα σχέδια για τους Παλαιστίνιους. Η επίθεση της Χαμάς και η απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα ανέτρεψαν αυτή τη διαδικασία. Ωστόσο, η Σαουδική Αραβία κατέστησε σαφές ότι ενώ η διαδικασία είχε σταματήσει, δεν είχε αφαιρέσει την επιλογή από το τραπέζι. Υπήρξε επίσης η συνειδητοποίηση ότι το Ριάντ θα έπρεπε να εξασφαλίσει μεγαλύτερες παραχωρήσεις από το Ισραήλ για τους Παλαιστίνιους, συμπεριλαμβανομένης της Γάζας, με πιο συγκεκριμένα βήματα προς τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους.
Περίγραμμα
«Είχαμε ήδη ένα περίγραμμα από την Παλαιστινιακή Αρχή», είπε ένα άτομο που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες. «Τώρα αυτό το στοιχείο πρέπει να ενισχυθεί, για να είναι πολιτικά βιώσιμο ανά πάσα στιγμή στο μέλλον». Από τις 7 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση Μπάιντεν -ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ- έχει επανειλημμένα μιλήσει για την ανάγκη για μια λύση δύο κρατών ως τη μόνη επιλογή για να υπάρξει τελικά η ασφάλεια που επιθυμεί το εβραϊκό κράτος.
Η προθυμία της Σαουδικής Αραβίας να εξετάσει την εξομάλυνση των σχέσεων αποτελεί ενδεχομένως ένα σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί με το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί τις διπλωματικές σχέσεις με το Βασίλειο το μεγάλο έπαθλο στις προσπάθειές του να αναπτύξει δεσμούς με αραβικά κράτη. Το πλούσιο σε πετρέλαιο Βασίλειο ξεχωρίζει ως ηγέτης του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου και θεματοφύλακας των δύο πιο ιερών τοποθεσιών του Ισλάμ.
«Σημείο καμπής»
Ο Σαουδάραβας διάδοχος πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήθελε να εξομαλύνει τους δεσμούς με το Ισραήλ καθώς οδηγεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την ανάπτυξη του συντηρητικού Βασιλείου σε οικονομικό, εμπορικό και τουριστικό κόμβο. Τώρα, όπως και άλλα αραβικά κράτη, το Ριάντ ανησυχεί για τον κίνδυνο ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς να προκαλέσει μια περιφερειακή «έκρηξη» που ξεπερνά τα σύνορα, καθώς και τον κίνδυνο η καταστροφή στη Γάζα να ριζοσπαστικοποιήσει μια νέα γενιά νεαρών Αράβων.
Η ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας εξέφρασε οργή για την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, η οποία σκότωσε περισσότερους από 24.000 ανθρώπους, σύμφωνα με Παλαιστίνιους αξιωματούχους, αύξησε τον κίνδυνο λιμού στη Λωρίδα και οδήγησε περιοχές του θύλακα να γίνουν ερείπια. Έχει επανειλημμένα προσχωρήσει στις εκκλήσεις για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ο Μπλίνκεν είπε την Τετάρτη ότι εναπόκειται στο Ισραήλ να «αδράξει την ευκαιρία που πιστεύουμε ότι υπάρχει», λέγοντας ότι η κρίση ήταν «ένα σημείο καμπής» για τη Μέση Ανατολή που απαιτεί δύσκολες αποφάσεις.
