Στην παραγωγικότερη, δικαιότερη και αποτελεσματικότερη απονομή Δικαιοσύνης προσβλέπει η μεταρρύθμιση στο ποινικό και δικαστικό σύστημα που έχει ετοιμάσει η κυβέρνηση με βάση τις προεκλογικές της εξαγγελίες, σε ένα πακέτο ρυθμίσεων που στοχεύει και στην εμπέδωση της νομιμότητας στην κοινωνία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδος “Καθημερινή“, το σχετικό νομοσχέδιο θα δοθεί προς δημόσια διαβούλευση στις ερχόμενες ημέρες, έχοντας αποτελέσει αντικείμενο ειδικής σύσκεψης στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Σε αυτό περιλαμβάνεται σωρεία αλλαγών αναφορικά με την ταχύτητα διεξαγωγής των ποινικών δικών, αλλά και στην ποινική μεταχείριση σοβαρών εγκλημάτων, εμπρηστών, οδηγών που προκαλούν κατ’ επανάληψη θανατηφόρα τροχαία και άλλα.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, “Η αίσθηση της ατιμωρησίας πρέπει να πάρει ένα τέλος. Πρέπει να γίνει μια προσπάθεια σιγά σιγά ώστε να γίνει συνείδηση, ότι η παράνομη πράξη, ανάλογα με τη βαρύτητά της, θα έχει και την ανάλογη συνέπεια. Σήμερα, για παράδειγμα, περνάς με κόκκινο, σκοτώνεις δύο ανθρώπους και δεν παθαίνει κανείς τίποτα. Αυτό δημιουργεί τη βεβαιότητα σε κάποιους ότι μπορούν να παρανομούν χωρίς συνέπειες. Αν συνεχίσουμε έτσι είναι βέβαιο ότι η κοινωνία θα συναντήσει τα όριά της και δεν θα μπορεί να λειτουργήσει. Ο κόσμος έχει κουραστεί. Θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος σε όλο αυτό.“.
Αυστηρότερες οι ποινές
Με το νομοσχέδιο που ετοίμασε η κυβέρνηση, εφεξής σχεδόν όλα τα κακουργήματα, κλοπές, ληστείες, υπεξαιρέσεις, πλαστογραφίες, απάτες και άλλα, θα τιμωρούνται αυστηρότερα με μεγαλύτερες ποινές, από τα 15 χρόνια κάθειρξης που ισχύει σήμερα για όλα τα σοβαρά εγκλήματα, στα 20 χρόνια.
Τα νέα είναι ιδιαίτερα άσχημα για τους εμπρηστές: Όσοι ξεκινούν πυρκαγιά από αμέλεια θα τιμωρούνται με 3-5 χρόνια φυλακή, ενώ για εμπρησμούς από δόλο προβλέπονται μέχρι ισόβια δεσμά και πρόστιμο 180 χιλ. Ευρώ. Οι ποινές φυλάκισης για πρόκληση πυρκαγιάς, τόσο από αμέλεια, όσο και από δόλο, θα εκτίονται υποχρεωτικά και δεν θα εξαγοράζονται, ενώ οι σχετικές δίκες θα πραγματοποιούνται κατά προτεραιότητα με συντομότερες διαδικασίες.
Το αυτό θα ισχύει και για τα επικίνδυνα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα που έχουν προκληθεί από παραβίαση ερυθρού σηματοδότη ή από άλλες σοβαρές παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), καθώς πλέον οι υπαίτιοι θα έχουν ειδική ποινική μεταχείριση, οι δράστες θα φυλακίζονται και οι δίκες θα διεξάγονται γρήγορα για μία δικαιότερη απονομή δικαιοσύνης. “Η αίσθηση της ατιμωρησίας πρέπει να πάρει ένα τέλος”, όπως αναφέρει ο κ.Φλωρίδης.
Ταχύτερα οι ποινικές δίκες
Όμως, το νομοσχέδιο στοχεύει και στην αναμόρφωση των δικαστικών διαδικασιών που προκαλούν καθυστέρηση στην απονομή ποινικής Δικαιοσύνης. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπει, πως πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, εφεξής όλα τα πλημμελήματα – όπως οι παραβάσεις καθήκοντος – θα δικάζονται στο από έναν μόνο δικαστή, αφού τα Τριμελή Πλημμελειοδικεία καταργούνται. Με τις ρυθμίσεις αυτές, θα εξοικονομηθούν ανθρώπινοι πόροι, δικαστές και εισαγγελείς, ενώ θα εκδικάζονται ταχύτερα οι δικαστικές υποθέσεις.
Επίσης, τα περισσότερα κακουργήματα εφεξής θα εκδικάζονται από έναν δικαστή (Μονομελές Δικαστήριο), αφού μειώνονται δραστικά τα Τριμελή Δικαστήρια και καταργούνται εντελώς τα Πενταμελή Εφετεία, τα οποία μετατρέπονται πλέον σε Τριμελή Δικαστήρια.
Μια ακόμα σημαντική αλλαγή που προβλέπει το νομοσχέδιο, είναι η κατάργηση διαδικασιών, δικαστικών συμβουλίων, προτάσεων εισαγγελέων και άλλων σε διάφορα εγκλήματα, με στόχο την ταχύτερη παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη μετά την ανακριτική διαδικασία.
Μηνύσεις θα τίθενται συνοπτικά στο αρχείο
Στο δικαστικό πεδίο των μηνύσεων, όσες κρίνονται προδήλως αβάσιμες, αστήρικτες και ατεκμηρίωτες – κάτι που δεν είναι σπάνιο – ο αρμόδιος εισαγγελέας θα τις θέτει στο αρχείο με συνοπτική αιτιολογία, με στόχο να μην επιβαρύνεται υπέρμετρα όπως σήμερα, το δικαστικό σύστημα. Στους πολίτες οι οποίοι αρέσκονται να επιδίδονται σε σωρεία μηνύσεων με το παραμικρό και κατά συνήθεια, θα ασκείται ποινική δίωξη για ψευδή καταμήνυση με την επιβολή προστίμου. Επίσης, επανέρχεται το παράβολο 100 Ευρώ για την υποβολή μήνυσης.
Άλλη αλλαγή αφορά στην τακτική των πολλαπλών αναβολών στις ποινικές δίκες. Πλεόν θα επιτρέπεται μόνον μία αναβολή για όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες της δίκης, δικηγόρους, κατηγορουμένους και μία δεύτερη αναβολή θα επιτρέπεται μόνο για λόγους υγείας, που όμως θα βεβαιώνεται από δημόσιο νοσοκομείο.
Στο προσκήνιο έρχεται και η διαδικασία της ποινικής συνδιαλλαγής, η οποία έχει μεν θεσμοθετηθεί, αλλά δεν χρησιμοποιείται. Πλέον, πριν ακόμη ασκηθεί ποινική δίωξη, στο στάδιο της εισαγγελικής έρευνας, ο ελεγχόμενος πολίτης θα μπορεί να ζητήσει διαπραγμάτευση από τον εισαγγελέα, να αποδεχθεί δηλαδή την ενοχή του και να συμφωνήσει σε πλαίσιο ποινής, οπότε η υπόθεση να κλείσει δίχως περαιτέρω διαδικασίες. Όμως, πρωτοβουλία για διαπραγμάτευση μπορεί να λάβει και ο εισαγγελέας για ταχύτερη κι αποτελεσματικότερη απονομή δικαιοσύνης.
Φυλακή ο κανόνας και όχι η εξαίρεση
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός, ότι το νομοσχέδιο καθιστά πλέον κανόνα και όχι εξαίρεση την φυλάκιση, σε περιπτώσεις σοβαρών εγκλημάτων. Μάλιστα, σε όλα τα κακουργήματα, ο χρόνος που ο καταδικασθείς θα μένει στη φυλακή θα είναι 2-3 χρόνια περισσότερα απ’ ότι σήμερα. Όσοι εφεξής καταδικάζονται για οποιοδήποτε αδίκημα σε βαθμό πλημμελήματος σε ποινή τρία χρόνια ή περισσότερο, θα οδηγούνται κατ’ ευθείαν στη φυλακή, καθώς το δικαστήριο δεν θα χορηγεί ούτε αναστολή, ούτε μετατροπή της ποινής σε χρηματική.
Οι ποινές θα έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα μόνον αν δεν υπάρχει υποτροπή, όταν η καταδίκη είναι έως ένα χρόνο. Αν κάποιος καταδικαστεί σε ποινή από ένα έως δύο χρόνια ή θα πληρώνει (χρηματική ποινή) ή θα εργάζεται σε πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας. Σε περίπτωση που η ποινή του είναι από δύο έως τρία χρόνια, θα μπαίνει φυλακίζεται για μια περίοδο 30 ημερών έως 6 μηνών και το υπόλοιπο θα το πληρώνει ή θα εργάζεται κοινωφελώς.
