Μια σειρά από εξαιρετικά δυσοίωνες προβλέψεις κάνει η Παγκόσμια Τράπεζα σχετικά με το πρόβλημα της αύξησης των τιμών στην ενέργεια και τα τρόφιμα, που πλήττει την παγκόσμια οικονομία.
Σοκ όπως της δεκαετίας του ’70
Σύμφωνα με την έκθεση του οργανισμού για την αγορά των εμπορευμάτων (Commodities Market Outlook), το σοκ από την άνοδο στις παγκόσμιες τιμές των τροφίμων και των καυσίμων, που συνδέεται με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, αναμένεται να διαρκέσει μέχρι τουλάχιστον τα τέλη του 2024 και αυξάνει τον κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού. Η έκθεση προσθέτει ότι ο πλανήτης αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο σοκ στις αγορές εμπορευμάτων από τη δεκαετία του 1970, το οποίο επιδεινώνεται από τους περιορισμούς στο εμπόριο τροφίμων, καυσίμων και λιπασμάτων που επιτείνουν τις ήδη αυξημένες πληθωριστικές πιέσεις σε όλον τον κόσμο.
Νέες αυξήσεις στην ενέργεια
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο εξαγωγέας φυσικού αερίου και λιπασμάτων και ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας αργού πετρελαίου. Μαζί με την Ουκρανία, αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 19% των εξαγωγών καλαμποκιού και στο 80% των εξαγωγών ηλιελαίου. Η παραγωγή και εξαγωγή αυτών και άλλων εμπορευμάτων έχει διαταραχθεί αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου. Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα προβλέπει ότι οι τιμές της ενέργειας θα αυξηθούν πάνω από 50% το 2022 προτού αρχίσουν να αποκλιμακώνονται το 2023 και 2024, ενώ οι τιμές μη ενεργειακών εμπορευμάτων, περιλαμβανομένων εκείνων της γεωργίας και των μετάλλων, θα αυξηθούν σχεδόν 20% το 2022 προτού αρχίσουν να μειώνονται.
Στα ύψη οι τιμές των εμπορευμάτων
Η Παγκόσμια Τράπεζα ανέφερε ότι οι τιμές των εμπορευμάτων θα υποχωρήσουν ελαφρά μόνο και θα παραμείνουν πολύ πάνω από τον πλέον πρόσφατο μέσο όρο πέντε ετών μεσοπρόθεσμα. «Σε περίπτωση παρατεταμένου πολέμου, ή επιπρόσθετων (δυτικών) κυρώσεων στη Ρωσία, οι τιμές θα μπορούσαν να είναι ακόμη υψηλότερες και πιο ασταθείς απ΄ ό,τι προβλέπεται τώρα», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση. Στο πλαίσιο αυτό, ο αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας για τη Δίκαιη Ανάπτυξη, τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα και τους Θεσμούς, Ίντερμιτ Τζιλ, τόνισε ότι «οι διαμορφωτές πολιτικής θα πρέπει να εκμεταλλευθούν κάθε ευκαιρία προκειμένου να αυξήσουν την οικονομική μεγέθυνση στη χώρα τους και να αποφύγουν ενέργειες που πλήττουν την παγκόσμια οικονομία».
Τα μέτρα
Παράλληλα, όσον αφορά στα μέτρα ελάφρυνσης των βαρών που υφίστανται οι καταναλωτές, η Παγκόσμια Τράπεζα τάσσεται κατά των φορολογικών ελαφρύνσεων και των επιδοτήσεων, υποστηρίζοντας ότι οι κινήσεις αυτές έχουν την τάση να επιτείνουν τις ελλείψεις στην προσφορά και τις αυξήσεις των τιμών, και προτείνει προγράμματα σχολικών γευμάτων, καθώς και μεταβιβάσεις μετρητών και προγράμματα δημόσιας απασχόλησης για ευάλωτες ομάδες. Σημειώνεται ότι η Παγκόσμια Τράπεζα παρέχει δάνεια και επιχορηγήσεις κυρίως σε χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος.
