Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, post facto, έσπευσε να δηλώσει ότι η τετράωρη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ – η πρώτη τους συνομιλία πρόσωπο με πρόσωπο εδώ και σχεδόν ένα χρόνο – ήταν η πιο “εποικοδομητική και παραγωγική” συνάντηση μεταξύ των δύο από τότε που ανέλαβαν τα αντίστοιχα αξιώματά τους.
“Δικτάτορας”
Αυτός ο ενθουσιασμός, όσο συγκρατημένος και αν ήταν, μετριάστηκε λίγα λεπτά αργότερα με την επακόλουθη διαβεβαίωση του Μπάιντεν ότι θα συνεχίσει να αποκαλεί τον Σι “δικτάτορα“, καθώς “είναι ένας τύπος που διοικεί μια κομμουνιστική χώρα που βασίζεται σε μια μορφή διακυβέρνησης εντελώς διαφορετική από τη δική μας“. “Εν πάση περιπτώσει“, επέμεινε ο Μπάιντεν, καθώς ολοκλήρωσε τη σύντομη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη διμερή συνάντηση, “σημειώσαμε πρόοδο“.
Στο βαθμό που αυτή η πολυαναμενόμενη συνάντηση μεταξύ των ηγετών αυτών των δύο παγκόσμιων υπερδυνάμεων θα μπορούσε να συμπυκνωθεί σε μία μόνο αλληλεπίδραση, αυτή ήταν: αισιοδοξία και κωλυσιεργία, πρόοδος και προφύλαξη. Γιατί όσο κι αν οι προσδοκίες ήταν υψηλές πριν από τη διάσκεψη, το τελικό αποτέλεσμα φαίνεται να είναι ένα μείγμα από γνώριμες στάσεις και προσποιήσεις που μοιάζουν να κινούνται προς την κατεύθυνση της πραγματικής συνεργασίας.
“Διπλωματία των Πάντα”
Υπήρξαν υποσχέσεις για νέους διαύλους επικοινωνίας τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, συμφωνίες για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της παραγωγής φαιντανύλης, συζητήσεις για τις απειλές που θέτει η τεχνητή νοημοσύνη και άλλα, παρόμοια διακριτά επιτεύγματα. Ο υπαινιγμός του Σι την Τετάρτη ότι μπορεί να στείλει περισσότερα πάντα στις Ηνωμένες Πολιτείες ως “απεσταλμένους φιλίας” ήταν ένα σημάδι ότι η παγωμένη “Διπλωματία των Πάντα” μεταξύ των δύο εθνών μπορεί πράγματι να ξεπαγώνει και να βρίσκεται σε φάση βελτίωσης – αλλά δεν έχει φτάσει ακόμα εκεί.
Ωστόσο, αν φύγουμε λίγο από τις πρώτες εντυπώσεις, που μοιάζουν τόσο χαριτωμένες όσο τα ασπρόμαυρα αρκουδάκια που ζουν στα βουνά της Κίνας, το ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι το εξής: τι “ψάρια” έπιασε η συντάντηση των δύο ηγετών και πόσο πραγματικά υπήρξαν συμφωνίες που θα έχουν πραγματικό αποτέλεσμα στην αποτροπή της ακόμα μεγαλύτερης επιδείνωσης των σχέσεων Ουάσινγκτον και Πεκίνου (σχέσεις που πλέον βρίσκονται σε τόσο κακό σημείο που ορισμένοι αναλυτές θεωρούν σχεδόν αναπόδραστη μια στρατιωτική σύγκρουση για την Ταϊβάν);
Ψυχρή σχέση
Αν το γεγονός και μόνο ότι ο Μπάιντεν και ο Σι συναντήθηκαν είναι ένα σημάδι του πόσο σημαντική και κρίσιμη είναι μια λειτουργική σχέση ΗΠΑ-Κίνας στον 21ο αιώνα, οι “χαμηλές προσδοκίες” που έθεσαν και τα δύο έθνη ενόψει αυτής της συνάντησης ήταν μια “αυστηρή υπενθύμιση” ότι το ζευγάρι “διαφωνεί σχεδόν σε όλα τα πιο σημαντικά ζητήματα“, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Σακς, μέλος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. Ανεξάρτητα από τα απτά επιτεύγματα, γεγονός είναι ότι τα δύο έθνη βρίσκονται σε έναν “μακροπρόθεσμο στρατηγικό ανταγωνισμό που καθοδηγείται από διαρθρωτικούς παράγοντες“, ο οποίος είναι πιθανό να ενταθεί στο άμεσο μέλλον.
Η επιμονή του Μπάιντεν να περιγράφει τον Σι ως “δικτάτορα” ήταν μια “σαφέστερη αντανάκλαση της όλο και πιο ψυχρής σχέσης μεταξύ των δύο δυνάμεων” από ό,τι οποιοσδήποτε έπαινος του για τις συμφωνίες που έγιναν αυτή την εβδομάδα, ανέφερε το Politico. Μάλιστα, συνέδεσε τη συνάντηση με το ευρύτερο θέμα επανεκλογής του Μπάιντεν για μια παγκόσμια “μάχη για επιβίωση μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας“. Παρά τις “μικρές νίκες“, η γλώσσα και το ύφος του Μπάιντεν “απειλούν να επισκιάσουν” τη σύνοδο κορυφής στο σύνολό της, εξήγησε το Bloomberg, σημειώνοντας πως “οι προσδοκίες ήταν χαμηλές” για τη συνάντηση εξαρχής.
“Ανταγωνιστική σχέση”
Επισημαίνοντας τους “καλούς λόγους” για τους οποίους ο Μπάιντεν και ο Σι κάθισαν να διαπραγματευτούν μεταξύ τους, η Wall Street Journal αμφισβήτησε ωστόσο αν “οποιαδήποτε από αυτές τις προφορικές δεσμεύσεις θα έχει σημασία, δεδομένης της ιδεολογίας και των φιλοδοξιών του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος“. Ο Μπάιντεν θα πρέπει να στείλει ένα “αυστηρότερο μήνυμα” στον Σι και να το υποστηρίξει “με περισσότερη σκληρή ισχύ“. Ο Μπάιντεν φάνηκε να αναγνωρίζει τις μειωμένες προσδοκίες για τη συνάντηση αυτής της εβδομάδας, εξηγώντας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου ότι ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα παραμένουν “σε μια ανταγωνιστική σχέση“, ο στόχος του είναι “να την κάνει ορθολογική και διαχειρίσιμη, ώστε να μην οδηγήσει σε σύγκρουση“.
Για τον Σι, εν τω μεταξύ, η επίσκεψη αυτής της εβδομάδας ήταν εξίσου σημαντική για να παρουσιάσει την Κίνα “ως φίλη για τις ξένες εταιρείες – επειδή τις χρειάζεται“, ανέφεραν οι New York Times. Η στάση προς αυτή την κατεύθυνση δεν είναι μόνο σημαντική για την οικονομία της Κίνας, αλλά είναι και μια “καλή εικόνα που μπορεί να προβάλει στο κοινό του στην πατρίδα του“. Στο τέλος της ημέρας, όμως, και οι δύο χώρες θα συνεχίσουν πιθανότατα στον δρόμο τους, εκτίμησε ο πρώην απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Κίνα Ρόμπερτ Ντέιλι πριν τη συνάντηση των δύο ηγετών, προσθέτοντας ότι “κανένα από τα δύο έθνη δεν είναι πρόθυμο να επανεξετάσει τα συμφέροντα ή τους στόχους του έθνους του“.
