Με την έκδοση “ψηφιακών ομολόγων” χρησιμοποιώντας τεχνολογία κατανεμημένου καθολικού – γνωστής ως blockchain, “ραχοκοκκαλιά” των συναλλαγών κρυπτονομισμάτων – πειραματίζονται οι τράπεζες, σε μια ενδιαφέρουσα πρωτοβουλία που θα μπορούσε να αποδειχθεί επαναστατική για την κατά τα άλλα αργή και ακριβή παραδοσιακή διαδικασία έκδοσης ομολόγων.
Η τεχνολογία blockchain πρακτικά αποθηκεύει, ταυτοποιεί και καταγράφει συναλλλαγές υπό τη μορφή αλυσίδας κατανεμημένων εγγραφών σε ψηφιακό καθολικό και η χρήση της στον κόσμο των παραδοσιακών συναλλαγών στις αγορές χρήματος εκτιμάται, ότι μπορεί να οδηγήσει σε βέλτιστα αποτελέσματα προσφέροντας οικονομία χρόνου και χρήματος (κόστους) από 35% έως 65%, τόσο για τις τράπεζες, όσο και για τους επενδυτές.
Όπως γράφουν οι Financial Times (FT), η Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα (EIB) – μέσω της οποίας η Ε.Ε. προσφέρει αναπτυξιακά δάνεια σε χώρες-μέλη της – προχώρησε ήδη πειραματικά στην έκδοση συνολικά τεσσάρων (4) ψηφιακών ομολόγων με τη χρήση της τεχνολογία blockchain, μεταξύ άλλων ενός ομολόγου αξίας 50 εκατ. Στερλίνων και ενός άλλου “πράσινου” ομολόγου αξίας 1 δισ. Σουηδικών κορωνών. Αντίστοιχα ψηφιακά ομόλογα έχουν εκδώσει και η Ελβετική UBS, η Ισπανική Santander και η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank).
Τα πρακτικά πλεονέκτημα που προσφέρει η εφαρμογή τεχνολογίας blockchain στην έκδοση ομολόγων είναι ο περιορισμός του αριθμού των μεσαζόντων που απαιτούνται για τη δημιουργία και παρακολούθηση μιας νέας έκδοσης, μειώνοντας δραματικά το κόστος έκδοσης. Η τεχνολογία blockchain καταγράφει και ενημερώνει πληροφορίες όπως η ιδιοκτησία ενός ομολόγου, το ιστορικό συναλλαγών επ’ αυτού και οι εποπτικές απαιτήσεις-περιορισμοί στους οποίους υπόκειται, κοπιώδης εργασία που σήμερα πραγματοποιείται από ειδικευμένο προσωπικό. Η τεχνολογία blockchain προσφέρει μεταξύ άλλων και ταχύτερη εκκαθάριση των συναλλαγών σε σύγκριση με τις δύο ή τρεις ημέρες που ισχύει σήμερα, με τον εκδότη του ομολόγου να εισπράττει την αξία της έκδοσης εντός δευτερολέπτων μετά την τιμολόγηση του ομολόγου. Τα οφέλη περιλαμβάνουν την αυτοματοποίηση των περιοδικών πληρωμών κουπονιών (τόκοι) και της εξόφλησης (επιστροφής κεφαλαίου) των αξιογράφων από τους εκδότες τους, μειώνοντας περαιτέρω το κόστος και τη γραφειοκρατία στη διαχείριση μιας ομολογιακής έκδοσης.
Οι νέες εκδόσεις ψηφιακών ομολόγων είχαν εξαιρετικά μικρή αξία μόλις 500 εκατ. Δολαρίων ΗΠΑ από την αρχή του έτους μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου 2023, όταν την ίδια περίοδο μόνον η έκδοση ομοσπονδιακών ομολόγων από τις ΗΠΑ είχε αξία 6,3 τρισ. Δολάρια. Η σταδιακή υιοθέτηση της τεχνολογίας blockchain από τις τράπεζες και η εξοικείωσή τους με αυτήν, αναμένεται να οδηγήσει σε μεγάλη άνοδο των εκδόσεων ψηφιακών ομολόγων στο προσεχές μέλλον. Αυτά, φέρονται να παρουσιάζουν νέες προκλήσεις για τις τράπεζες σε επίπεδο λειτουργικό, νομικό και κυβερνοασφάλειας.
