Στο Βερολίνο βρίσκεται ο Γάλλος υπουργός Οικονομίας Μπρούνο Λεμέρ για συνομιλίες με τον Γερμανό ομόλογό του Κρίστιαν Λίντνερ, γεγονός που δείχνει πως ίσως βρίσκεται κοντά ένας γαλλογερμανικός συμβιβασμός για το Σύμφωνο Σταθερότητας.
Ο Ιταλός Τζιανκάρλο Τζιορτζέτι θα πετάξει στο Παρίσι τη Δευτέρα το βράδυ για να συναντηθεί κι αυτός από τη μεριά του με τον Λεμέρ.
«Πιστεύω ότι μια συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας είναι ένα απαραίτητο βήμα, προτού καταφέρει ολόκληρη η ΕΕ να καταλήξει σε συμφωνία», δήλωσε ο Λεμέρ στο Politico την Παρασκευή. Ένας συμβιβασμός μπορεί να απαιτεί «λίγες μέρες ακόμη». «Έχουμε φέρει τις θέσεις μας πιο κοντά ο ένας στον άλλον, ο καθένας μας έχει κάνει ένα βήμα προς την κατεύθυνση του άλλου», όπως υποστήριξε.
Τα δύο στρατόπεδα
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ έχουν μετατραπεί σε αγώνα με τον χρόνο, επειδή οι κανόνες, που διέπουν το ρυθμό μείωσης του χρέους και του ελλείμματος -που ανεστάλησαν για να επιτρέψουν την αύξηση των δαπανών από την πανδημία της COVID-19- θα επιστρέψουν το 2024, είτε υπάρξει συμφωνία για μια αναθεωρημένη έκδοση είτε όχι.
Η ιδέα είναι οι νέοι κανόνες που διέπουν το Σύμφωνο Σταθερότητας θα είναι λιγότερο αυθαίρετοι και καλύτερα προσαρμοσμένοι στις συνθήκες κάθε χώρας. Η Γερμανία ηγείται μιας ομάδας κυβερνήσεων που απαιτούν τη διατήρηση ορισμένων σταθερών στόχων, ενώ η Γαλλία, η Ιταλία και άλλες χώρες πιέζουν για μεγαλύτερη ευελιξία. Υπό αυτή την έννοια, συνεχίζεται το κλασικό μοτίβο δεκαετιών αντιπαράθεσης μεταξύ Βορρά – Νότου σχετικά με την οικονομική στρατηγική της Ευρώπης.
Η ικανότητα του Λεμέρ και του Λίντνερ να τα βρουν κάπου στη μέση θα είναι κρίσιμη. «Εάν η Γαλλία και η Γερμανία μπορούν να συμφωνήσουν, η Γερμανία μπορεί να τραβήξει τους “φειδωλούς” βόρειους ενώ η Γαλλία μπορεί να τραβήξει τους νότιους», είπε στο Politico ένας διπλωμάτης της ΕΕ, υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η διπλωματία Βερολίνου – Παρισιού – Ρώμης έχει σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για συνομιλίες μεταξύ όλων των υπουργών Οικονομικών του μπλοκ μετά από μια ατελέσφορη συνάντηση στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα. Επίσημα, η διαδικασία εξακολουθεί να κινείται από την Ισπανία, που κρατά το τιμόνι του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ. Όλοι αισιοδοξούν ότι θα υπάρξει ένα συμβιβαστικό έγγραφο τις επόμενες ημέρες και θα οργανωθεί μια αποτελεσματική συνάντηση στις Βρυξέλλες για όλους τους υπουργούς Οικονομικών, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 28 Νοεμβρίου.
Καφές και… επιδόρπιο
Ενώ τα περιγράμματα μιας συμφωνίας γίνονται αντιληπτά, οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι υπάρχουν ακόμη ορισμένα δύσκολα ζητήματα που πρέπει να διευθετηθούν. «Το έργο διαμεσολάβησης του Λεμέρ δεν θα τελειώσει μετά τη συνάντηση της Παρασκευής με τη Γερμανία», δήλωσε ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ.
Ο γαλλο-γερμανικός άξονας μπορεί να κρατά το κλειδί για την επίτευξη μιας συμφωνίας για το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά άλλες κυβερνήσεις έχουν κάνει γνωστό ότι δεν είναι και πολύ χαρούμενες που παραγκωνίζονται. Σύμφωνα με δύο διπλωμάτες, όταν ο Λεμέρ είπε στους συναδέλφους του υπουργούς Οικονομικών στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα ότι σχεδίαζε μεσημεριανό γεύμα με τον Λίντνερ, ο Σουηδός ομόλογός τους ρώτησε αν θα μπορούσε να έρθει για… καφέ μετά. Από κοντά και ο Σλοβένος υπουργός που προσφέρθηκε κι αυτός να παρευρεθεί στο… επιδόρπιο.
Η κύρια αρχή των κανόνων δαπανών, γνωστών ως Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δεν αλλάζει – οι κυβερνήσεις θα εξακολουθούν να μάχονται να διατηρήσουν τα ελλείμματα στο 3% της οικονομικής παραγωγής και τα επίπεδα χρέους σε όχι υψηλότερα από το 60%.
Αλλά με ανησυχίες ότι οι παλιοί κανόνες για όλους πρόσθεσαν επιπλοκές στην κρίση της ευρωζώνης πριν από μια δεκαετία, ο ρυθμός με τον οποίο οι χώρες πρέπει να πετύχουν αυτούς τους στόχους εξακολουθεί να δημιουργεί διχασμό.
Μήλο της έριδος αποτελεί η ταχύτητα με την οποία θα πρέπει να συρρικνώσουν το δημόσιο χρέος οι διάφορες χώρες της ΕΕ, με το Βερολίνο να πιέζει για ταχύτερη μείωση και το Παρίσι να θέλει περισσότερα περιθώρια.
«Χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο» για να μειώσουμε το χρέος, είπε ανώτερος Γάλλος διπλωμάτης, υποστηρίζοντας ότι οι χώρες της ΕΕ θα έχουν μεγαλύτερο δημοσιονομικό περιθώριο για να επενδύσουν επειδή «είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα».
Πράσινη μετάβαση
Το βάρος του επιχειρήματος της Γερμανίας δέχτηκε πλήγμα την Τετάρτη όταν το ανώτατο δικαστήριό της έκρινε ότι η απόφαση του Βερολίνου να χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβασή του με ανακατανομή 60 δισεκατομμυρίων ευρώ αχρησιμοποίητου χρέους σε δάνεια έκτακτης ανάγκης, τα οποία αρχικά είχαν σκοπό να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19, ήταν αντισυνταγματικός (ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ).
Το επίπεδο του ετήσιου ελλείμματος είναι επίσης ένα σημείο εμπλοκής με τη Γερμανία να θέλει κανόνες για τη διατήρηση των ετήσιων δαπανών κάτω από το όριο του 3%.
Εκτός αυτού, η Ρώμη πίεσε να διασφαλίσει ότι ορισμένες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ μετά την πανδημία, λαμβάνονται καλύτερα υπόψη κατά την αξιολόγηση της συμμόρφωσης μιας χώρας με τους νέους κανόνες.
Το μισό μπλοκ έχει καλό λόγο να αγωνίζεται για κριτήρια που δεν θα είναι πολύ αυστηρά. Δεκατρείς χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, πρόκειται να υπερβούν το όριο του δημοσιονομικού ελλείμματος της ΕΕ φέτος, σύμφωνα με πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε αυτήν την εβδομάδα.
