Περισσότεροι από 70 οικονομολόγοι διεθνούς κύρους, μεταξύ των οποίων ο Joseph Stiglitz, o Jayati Ghosh και o Laurence Tubiana, τάσσονται ανοιχτά στην Γαλλική «Monde» υπέρ της δημιουργίας ενός παγκόσμιου φόρου επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών, προκειμένου να ενισχυθεί ο αγώνας για την καταπολέμηση της φτώχειας και της υπερθέρμανσης. Η Διεθνής Συνάντηση Κορυφής για μία νέα, παγκόσμια οικονομική συνθήκη, που διεξάγεται στο Παρίσι στις 22 και 23 Ιουνίου, αποτελεί γι’ αυτούς την ιδανική ευκαιρία για να θέσουν εκ νέου το ζήτημα αυτό ανοιχτά.
Είτε αποκαλέσουμε τον φόρο αυτόν, με μία χιουμοριστική διάθεση, «Φόρο Ρομπέν των Δασών», φόρο Tobin ή απλά FTT (Financial Transaction Tax), η ιδέα ενός φόρου πάνω στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, προκειμένου να εξισορροπηθούν οι αρνητικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης, γίνεται ολοένα και περισσότερο δημοφιλής κάθε φορά που συμβαίνει μία νέα οικονομική κρίση. Εννοείται ότι η βασική της αρχή είναι εξαιρετικά απλή: όποιο κι αν είναι το μέγεθος των συναλλαγών που πραγματοποιούνται στις οικονομικές αγορές, αρκεί να εφαρμοστεί τυπικά ένας φόρος εξαιρετικά χαμηλός προκειμένου να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν επιπτώσεις στην ομαλή λειτουργία των αγορών.
Ο φόρος FTT συγκεντρώνει όλα τα πλεονεκτήματα ενός ιδανικού δασμού: είναι ελάχιστα παρεμβατικός, ευνοεί την καλύτερη κατανομή των εσόδων, ούτως ώστε τα έσοδα να παρουσιάζουν θετικό πρόσημο και τα έξοδα να διατηρούνται σε χαμηλό επίπεδο. Αν ο φόρος FTT αποδειχθεί δημοφιλής, θα οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι αποτελεί αντίδραση στην έκρηξη του όγκου των συναλλαγών, η οποία παρατηρείται εξαιτίας της απορρύθμισης των αγορών και της ανάπτυξης των συναλλαγών υψηλής ταχύτητας. Ήδη από τη δεκαετία του 1970, παγκοσμίως, η αξία των συναλλαγών στο χρηματιστήριο έχει πολλαπλασιαστεί περισσότερο από 500 φορές. Στη Γαλλία, το ετήσιο ποσό των συναλλαγών που διενεργήθηκαν στο Χρηματιστήριο του Παρισιού ήταν 3,5 δις ευρώ το 1971, 9 δις το 1980, 100 δις το 1990, 1000 δις το 2000 για να φτάσουμε σήμερα τα 2000 δις.
Έτσι, αναμφίβολα για όλους αυτούς τους λόγους, ο φόρος αυτός εφαρμόζεται ήδη σήμερα, σε διάφορες μορφές, σε περισσότερες από τριάντα χώρες, όπως τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ελβετία, το Χονγκ Κονγκ ή την Ταϊβάν ειδικότερα και αδιαλείπτως για περισσότερο από τρεις αιώνες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μάλιστα, το τέλος χαρτοσήμου που υπάρχει εκεί είναι ο παλαιότερος φόρος που βρίσκεται σε ισχύ.
Οι οικονομολόγοι υποστηρικτές του Financial Transaction Tax ισχυρίζονται ότι οι υφιστάμενοι ισχύοντες φόροι στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές δεν εμπόδισαν την ανάπτυξη των χρηματοπιστωτικών κέντρων που τους εφαρμόζουν και τα οποία φιγουράρουν στα σημαντικότερα κέντρα του κόσμου.
