Καθώς πλησιάζει η δεύτερη “επέτειος” από την έναρξη της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” της Ρωσίας στην Ουκρανία, η αισιοδοξία που προκάλεσε η απόκρουση της επίθεσης στο Κίεβο και η εαρινή-θερινή ουκρανική αντεπίθεση στα υπό ρωσική κατοχή εδάφη στα ανατολικά και νότια της χώρας δίνει σταδιακά τη θέση της σε απογοήτευση.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ που μιλούν με Ουκρανούς στρατιωτικούς “πρώτης γραμμής”, μετά τα πενιχρά αποτελέσματα της αντεπίθεσης και καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, υπάρχει έκδηλη ανησυχία ότι η Ρωσία είναι καλύτερα εξοπλισμένη για μάχη και απογοήτευση που τα ουκρανικά στρατεύματα βρίσκονται και πάλι στην άμυνα σε έναν εξαντλητικό πόλεμο. Ορισμένοι αμφιβάλλουν για την κρίση των ηγετών τους, ενώ η δυσαρέσκεια μεταξύ των Ουκρανών στρατιωτών – που κάποτε ήταν εξαιρετικά σπάνια και εκφραζόταν μόνο κατ’ ιδίαν – είναι τώρα πιο συνηθισμένη και ανοιχτή.
Οι στόχοι του Πούτιν
Η Ρωσία, η οποία προσάρτησε παράνομα τη χερσόνησο της Κριμαίας το 2014, ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο της Ουκρανίας. Μετά από 22 μήνες πολέμου οι δύο χώρες βρίσκονται ουσιαστικά σε αδιέξοδο κατά μήκος της γραμμής του μετώπου μήκους 1.000 χιλιομέτρων. Στόχος των ρωσικών δυνάμεων είναι να εισχωρήσουν βαθύτερα στην ανατολική Ουκρανία αυτόν τον χειμώνα, λένε οι αναλυτές, έτσι ώστε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν να επικαλεστεί αυτή τη δυναμική καθώς κάνει εκστρατεία για την – σχεδόν εξασφαλισμένη – επανεκλογή του.
Ενθαρρυμένος από τα πρόσφατα κέρδη στο πεδίο της μάχης, ο Πούτιν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι παραμένει πλήρως προσηλωμένος στον πόλεμο και επέκρινε την Ουκρανία ότι “θυσιάζει” στρατεύματα για να επιδείξει επιτυχίες στους δυτικούς “χορηγούς” της. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν ήδη δαπανήσει περίπου 111 δισ. δολάρια για την υπεράσπιση της Ουκρανίας, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν τάσσεται υπέρ της χορήγησης πρόσθετης βοήθειας ύψους 50 δισ. δολαρίων. Αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες αντιδρούν σε περισσότερη υποστήριξη – όπως ακριβώς και ορισμένοι νομοθέτες στην Ευρώπη είναι διστακτικοί για την παροχή άλλων 50 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, μετά την αποτυχία να παραδοθούν τα υποσχεθέντα πυρομαχικά.
Κόπωση και διαφωνίες
“Ο λόγος που οι Ουκρανοί είναι κατηφείς είναι ότι, τώρα αισθάνονται, όχι μόνο δεν τα πήγαν καλά φέτος … ξέρουν ότι το παιχνίδι των Ρώσων βελτιώνεται“, δήλωσε ο Ρίτσαρντ Μπάρονς, πρώην στρατηγός του βρετανικού στρατού. “Βλέπουν τι συμβαίνει στο Κογκρέσο και βλέπουν τι συνέβη στην ΕΕ“. Βέβαια, η Ουκρανία μπορεί να ετοιμάζεται για άμυνα αυτόν τον χειμώνα, αλλά οι στρατιωτικοί ηγέτες της λένε ότι δεν έχουν καμία πρόθεση να εγκαταλείψουν τη μάχη. Ωστόσο, η κόπωση και η απογοήτευση στο πεδίο της μάχης αντικατοπτρίζονται και στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, όπου οι διαφωνίες μεταξύ των ηγετών έχουν πρόσφατα δει το φως της δημοσιότητας.
Ο πρόεδρος της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον περασμένο μήνα αμφισβήτησε δημοσίως την εκτίμηση του επικεφαλής του στρατού της Ουκρανίας,Βαλερί Ζαλούζνι, ότι ο πόλεμος είχε φτάσει σε αδιέξοδο. Και ο δήμαρχος του Κιέβου, Βιτάλι Κλίτσκο, έχει επανειλημμένα επιτεθεί στον Ζελένσκι, λέγοντας ότι κατέχει υπερβολική εξουσία. Η ανησυχία στο πεδίο των πολιτικών φαίνεται να έχει περάσει και στους στρατιωτικούς, οι οποίοι έχουν όλο και περισσότερες αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αποφάσεων εντός της γραφειοκρατίας από την οποία εξαρτώνται για να τους κρατήσουν καλά εξοπλισμένους για τη μάχη.
Καθυστερήσεις
Στη νότια ουκρανική περιοχή της Ζαπορίζια, όπου η δυναμική έχει επιβραδυνθεί μετά την αντεπίθεση του καλοκαιριού, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν γίνει ένα κρίσιμο εργαλείο πολέμου. Επιτρέπουν στους στρατιώτες να παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις ενώ διεξάγουν επικίνδυνες και επίπονες επιχειρήσεις για την εκκαθάριση ναρκοπεδίων. Αλλά οι μαχητές εκεί παραπονιούνται ότι ο στρατός έχει καθυστερήσει πολύ στην εκπαίδευση των χειριστών των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, χρειάστηκαν επτά μήνες για να εξασφαλιστούν τα έγγραφα που χρειάζονταν από πολλές κυβερνητικές υπηρεσίες για την εκπαίδευση 75 ανδρών.
Ο νέος υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, επιμένει ότι η Ουκρανία διαθέτει αρκετούς στρατιώτες και όπλα για να τροφοδοτήσει την επόμενη φάση του αγώνα. “Είμαστε ικανοί και σε θέση να προστατεύσουμε τον λαό μας και θα το κάνουμε“, δήλωσε. “Έχουμε ένα σχέδιο και επιμένουμε σε αυτό το σχέδιο“. Όμως, η ούτως ή άλλως περιορισμένη δυναμική που είχαν οι δυνάμεις της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής αντεπίθεσής τους έχει επιβραδυνθεί – από τα δάση στα βορειοανατολικά, στα αστικά κέντρα στα ανατολικά, στις λασπωμένες αγροτικές εκτάσεις στα νότια.
Και τώρα, άμυνα
Πλέον, η Ουκρανία επικεντρώνεται κυρίως στο να κρατήσει το έδαφός της, περνώντας σε αμυντική τακτική. Παρά το υγρό, λασπώδες έδαφος που δυσκολεύει τη μετακίνηση αρμάτων μάχης και άλλων βαρέων όπλων, ο ρωσικός στρατός έχει ενισχύσει τις δυνάμεις του στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, όπου πρόσφατα ενίσχυσε τις επιθετικές μανούβρες του. Αναλυτές λένε ότι η Ουκρανία μπορεί ακόμη και να αναγκαστεί να παραχωρήσει τμήματα του εδάφους που είχε προηγουμένως διεκδικήσει αυτό το χειμώνα, αν και η Ρωσία είναι πιθανό να πληρώσει βαρύ τίμημα.
“Αν η Ρωσία συνεχίσει να επιτίθεται, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι θα σημειώσει κάποια πολύ οριακά εδαφικά κέρδη, αλλά θα υποστεί τεράστιες απώλειες με αυτόν τον τρόπο“, δήλωσε ο Μπεν Μπάρι, ανώτερος συνεργάτης του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Λονδίνο. Ορισμένοι Ουκρανοί διοικητές σε όλη τη γραμμή του μετώπου λένε ότι δεν έχουν τους στρατιώτες και τη δύναμη πυρός που χρειάζονται για να κρατήσουν τα φαινομενικά ατελείωτα κύματα πεζικού της Ρωσίας σε απόσταση αναπνοής, καθώς οχυρώνουν τις άμυνές τους.
Πιο έτοιμη η Ρωσία
Αυτό δίνει όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη – ένα όπλο, λένε, με το οποίο η Ρωσία είναι σήμερα καλύτερα εξοπλισμένη. Πράγματι, ενώ οι Ουκρανοί στρατιώτες έχουν αποδειχθεί καινοτόμοι στο πεδίο της μάχης, η Μόσχα έχει αναβαθμίσει δραματικά την αμυντική της βιομηχανία τον τελευταίο χρόνο, κατασκευάζοντας τεθωρακισμένα οχήματα και βλήματα πυροβολικού με ρυθμό που η Ουκρανία δεν μπορεί να φτάσει. Για να μπορέσει τελικά να αναπτύξει βαρύ οπλισμό, όπως τανκς, η Ουκρανία πρέπει πρώτα να απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις. Μέχρι να αποκτηθούν περισσότερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αυτό δεν θα είναι εφικτό.
Τώρα, ο βασικός στόχος είναι η άμυνα: να αποτραπεί η κατάληψη περισσοτέρων εδαφών από τη Ρωσία, να καταρριφθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πύραυλοι και drones πριν χτυπήσουν στρατιωτικούς και πολιτικούς στόχους, να μην υπάρξουν απώλειες σε κρίσιμο αμυντικό υλικό, όπως αντιαεροπορικά συστήματα ή εξελιγμένες πυροβολαρχίες, αλλά ούτε και σε στρατιώτες, μετά τις, σύμφωνα με πληροφορίες, σημαντικές απώλειες λόγω της αντεπίθεσης. Με την ελπίδα το αδιέξοδο στην Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες να αρθεί και να συνεχιστεί με ταχύ ρυθμό ο εξοπλισμός της Ουκρανίας για μια πιθανή νεά αντεπίθεση μόλις ο καιρός βελτιωθεί κάπως…
