Του Κώστα Μποτόπουλου
Είναι πια σχεδόν επίσημο: πρώην σκουπίδια εξελίσσονται σε διαμάντια, ενώ πρώην διαμάντια παίρνουν κατεύθυνση προς τον υπόνομο.
Στα τέλη της προηγούμενης βδομάδας -λίγο πριν φανούν τα αποτελέσματα των τρομερών πλημμυρών στη Θεσσαλία, που δεν αλλάζουν όμως κάτι ως προς την ουσία της οικονομικής εξέλιξης- η DBRS, αναγνωρισμένος από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, πέραν των “τριών μεγάλων” (S&P, Moody’s, Fitch), οίκος αξιολόγησης, τοποθέτησε, για πρώτη φορά από το 2010, τα ελληνικά ομόλογα στην επενδυτική βαθμίδα. Με δυο λόγια: θεωρεί ότι έπαψαν να είναι “σκουπίδια”. (ΣΣ: Χθες αργά το βράδι η Moody’s αναβάθμησε κατά δύο βαθμίδες το αξιόχρεο της χώρας)
Σημαντική η θεσμική αξιολόγηση ΕΚΤ και ESM
Πιο σημαντική κι από την ίδια την αναβάθμιση, και την αναμενόμενη, ίσως με μικρή καθυστέρηση λόγω των πλημμυρών, ανάλογη κίνηση των “τριών μεγάλων”, είναι η θεσμική αξιολόγηση της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας και του Ευρωπαικού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), που έκαναν λόγο για οριστική μετάβαση της Ελλάδας από την “προσαρμογή στην ανάκαμψη”.
Πέρα από τα μεγάλα και προφανή οφέλη από την αναβάθμιση -βελτίωση όρων χρηματοδότησης και δανεισμού, θετική επιρροή στην οικονομική δραστηριότητα, στις τράπεζες και στις επενδύσεις-, η ολοκλήρωση μιας τόσο δύσκολης και μακράς μετάβασης σηματοδοτεί γύρισμα σελίδας για την ελληνική οικονομία και τη χώρα μας συνολικά.
Η “ατμομηχανή” της Ευρώπης … μπούκωσε
Ελάχιστες μέρες αργότερα, η Ευρωπαική Επιτροπή έδινε την επίσημη πρόβλεψη της για την ανάπτυξη των οικονομιών των κρατών- μελών μέσα στο 2023 κι έφερνε μόνη τη Γερμανία με μείωση 0,4%. Ο άλλοτε, πολύ πρόσφατα, “γίγαντας” και “ατμομηχανή” της Ένωσης, όχι απλώς ασθμαίνει, αλλά έχει μπουκώσει για τα καλά.
Αυτό δεν οφείλεται μόνο στα απόνερα του πολέμου, λόγω ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία, ούτε απλώς στις δυσκολίες του παρά φύσιν κυβερνητικού συνασπισμού (ο “Πράσινος” Αντιπρόεδρος Habeck και ο “Φιλελεύθερος” Υπουργός Οικονομικών Lindner είναι αντίθετοι σε όλα, χωρίς να μπορεί να τους συντονίσει ο “Σοσιαλδημοκράτης” Καγκελάριος Scholz), αλλά και σε βαθιά δομικά προβλήματα. Τα έβγαλε στην επιφάνεια ένα πρόσφατο μπαράζ δημοσιευμάτων έγκυρων εντύπων (Economist, Der Spiegel):
Mπλοκάρισμα εκ των έσω, έλλειψη μεταρρυθμιστικής δυναμικής, υπέρμετρη γραφειοκρατία, μη επαρκής παραγωγική διαφοροποίηση κι ευελιξία. Ο “καλός μαθητής”, που μέχρι πρόσφατα αναλάμβανε μόνος του και ρόλο αυστηρού δασκάλου, δεν μπορεί πια να παρακολουθήσει το ρυθμό των μαθημάτων.
Αυτή η εξέλιξη δεν πρέπει ν’ αποτελεί, ούτε καν για εμάς τους Έλληνες, λόγο ρεβανσιστικής χαράς ή έστω ανακούφισης. Όπως η ελληνική ανάκαμψη δείχνει κυρίως πόσο χαμηλά είχαμε πέσει (και πόσο άσκοπα μάς κράτησε χαμηλά η περίοδος 2015-2019), έτσι και οι δυσκολίες της Γερμανίας αντανακλούν, και προοιωνίζονται, τις ευρύτερες δυσκολίες μιας Ευρώπης κι ενός κόσμου χωρίς πυξίδα.
Κώστας Μποτόπουλος
