Χειρότερα δεν γίνεται! Με λάθος εκτιμήσεις «τρία στα τρία» οι γκουρού των διεθνών αναλύσεων έπεσαν έξω το 2023 στις βασικές γεωπολιτικές προβλέψεις τους, τις υφεσιακές οικονομικές εκτιμήσεις τους και τις δυσάρεστες προβλέψεις τους για την πορεία των αγορών. Όλα πήγαν λάθος ή περίπου λάθος…

1. Γεωπολιτική απορρύθμιση

Στα γεωπολιτικά, η επώνυμη αρθρογραφία και οι ενημερώσεις των επενδυτικών Οίκων που αφορούσαν «κινδύνους διεθνούς αποσταθεροποίησης» δεν προέβλεψαν το Παλαιστινιακό και την ευρύτερη περιφερειακή αναστάτωση που έφερε, την ανοιχτή πληγή της Υεμένης με τον κίνδυνο για το διεθνές εμπόριο, καθώς και τον πόλεμο που μαίνεται επί οκτώ μήνες στο Σουδάν με όσα εγκυμονεί για την περιοχή. (Μια χαρακτηριστική πτυχή αυτού του Αφρικανικού «εμφύλιου τψν» είναι η εμπλοκή Σαουδικής Αραβίας και ΗΑΕ που υποστηρίζουν διαφορετικές πλευρές σε έναν ιδιόρρυθμο εσωτερικό Αραβικό ανταγωνισμό)

Όλες οι γεωπολιτικές αναλύσεις, ένα χρόνο πριν, είχαν επικεντρωθεί στα προφανή: τον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας, τον πόλεμο στην Ουκρανία, το ενδεχόμενο ραγδαίας προσέγγισης της Μόσχας με το Πεκίνο και το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.

• Χωρίς να αποσύρεται από την επικαιρότητα η φιλολογία για τα κρίσιμα αυτά ζητήματα, την κύρια προσοχή της διεθνούς κοινότητας προκαλεί σήμερα ο άξονας Γάζας – Υεμένης, ο ρυθμιστικός ρόλος του Ιράν στις δράσεις Χαμάς και Χούθι, ενώ η Ερυθρά Θάλασσα έχει πάρει στα «πρωτοσέλιδα» τη θέση που είχε προ 12μήνου η Μαύρη Θάλασσα. Την ίδια ώρα η Αφρική “βράζει” με σειρά εμφυλίων και πραξικοπημάτων να προκαλούν εκατόμβη νεκρών και ανθρώπινη δυστυχία – αλλά και γεωπολιτικές ανακατατάξεις.

Το 2023 «ήταν, για την Αφρική, μια χρονιά γεμάτη υψηλού ρίσκου γεωπολιτικά δράματα και οικονομικές κρίσεις», σημειώνει σε δική του ανάλυση το δίκτυο Al Jazeera. «Η χρονιά κατά την οποία ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός επέστρεψε στην Αφρική», συμπληρώνει το περιοδικό Foreign Policy.

2. Η ύφεση δεν ήρθε

Αν οι ασχολούμενοι με τη γεωπολιτική δεν προέβλεψαν, οι οικονομολόγοι προέβλεψαν λάθος.“Πώς έκαναν τόσα πολλά λάθη οι οικονομολόγοι για την ύφεση;” αναρωτιέται ο καθηγητής Tyler Cowen στο Bloomberg, σε μια ανάλυση που έχει υπότιτλο “Οι φόβοι για ύφεση εξασθενούν γρήγορα, αλλά η συζήτηση σχετικά με τα ελαττώματα των οικονομικών προβλέψεων μόλις αρχίζει”.Και δεν έχει άδικο:

• Πέρυσι τέτοια εποχή, το 85% των οικονομολόγων σε μια δημοσκόπηση προέβλεπε ύφεση το 2023 – και αυτό ήταν μια αισιόδοξη εκτίμηση σε σύγκριση με την 100% πιθανότητα ύφεσης που είχε προβλεφθεί δύο μήνες νωρίτερα.
• Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ,βασιζόμενος στο έργο του ικανότατου επιτελείου του, εξέφρασε τον Μάρτιο τον φόβο ότι η μείωση του ρυθμού πληθωρισμού θα κόστιζε εκατομμύρια αμερικανικές θέσεις εργασίας.

Τίποτα από όλα αυτά δεν έχει συμβεί. Τόσο ο πληθωρισμός όσο και η ανεργία κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν ότι οι ΗΠΑ θα αποφύγουν την ύφεση το 2024. Οι οικονομολόγοι δεν έχουν ακόμη καταλάβει γιατί τα πράγματα πήγαν τόσο καλά, αλλά είναι ήδη σαφές ότι πρέπει να δουν και τον τρόπο που καταλήγουν στις… εκτιμήσεις τους.

3. Οι γκουρού των αγορών έπεσαν σε κατάθλιψη

Οι μετοχές υποτίθεται ότι θα έπεφταν το 2923, καθώς η Fed θα οδηγούσε τις ΗΠΑ σε ύφεση. Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως περίμεναν οι στρατηγικοί αναλυτές.

Σε όλη τη Wall Street, στα τμήματα μετοχών και στα τμήματα ομολόγων, σε γιγαντιαίες εταιρείες και σε εξειδικευμένες επιχειρήσεις, αυτές τις μέρες, το κλίμα ήταν κακόκεφο. Θυμόντουσαν το τέλος του περασμένου έτους που όλοι, όπως φάνηκε, έκαναν σχέδια για το πώς θα αντιμετωπίσουν την ύφεση που ήταν πεπεισμένοι ότι θα ερχόταν.

Στις αρχές του χρόνου, Morgan Stanley, προέβλεπε ότι ο δείκτης S&P 50O επρόκειτο να καταρρεύσει. Λίγα τετράγωνα πιο πέρα, στην Bank of America, έλεγαν στους πελάτες τους να προετοιμαστούν για μια βουτιά στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων. Και στην Goldman Sachs, οι στρατηγικοί αναλυτές, προέτρεπαν σε αγορές κινεζικών περιουσιακών στοιχείων, καθώς η οικονομία εκεί «επιτέλους επανήλθε από τα λουκέτα του Covid».

Με δυό λόγια, αυτές οι προτροπές (πώληση αμερικανικών μετοχών, αγορά κρατικών ομολόγων, αγορά κινεζικών μετοχών) αποτέλεσαν τη συνισταμένη των «έγκυρων απόψεων» που διακινήθηκαν το 2023 στη Wall Street . Ήταν ο συναινετικός άξονας των εκτιμήσεων των επενδυτικών Οίκων που έμελλε να τους φέρουν σε πολύ άβολη θέση απέναντι στους επενδυτές σε όλο τον κόσμο που πληρώνουν αδρά για τις απόψεις και τις συμβουλές τους.

• Ποτέ στο παρελθόν τόσο πολλοί «ειδικοί» συμφώνησαν σε μια εκτίμηση που αποδείχτηκε λανθασμένη. Ό,τι υποτίθεται ότι θα ανέβαινε, έπεσε, ή διολίσθησε, Και ό,τι υποτίθεται ότι θα έπεφτε, ανέβηκε – και ανέβηκε και ανέβηκε… Ο S&P 500 σκαρφάλωσε πάνω από 20% και ο Nasdaq 100 εκτοξεύτηκε πάνω από 50%, η μεγαλύτερη ετήσια άνοδος από τις μέρες της έκρηξης των «dot-com».

Είναι ίσως μια απόδειξη του τρόπου με τον οποίο οι οικονομικές δυνάμεις που απελευθερώθηκαν στην πανδημία -κυρίως, η ανθηρή καταναλωτική ζήτηση που τροφοδότησε τόσο την ανάπτυξη όσο και τον πληθωρισμό- συνεχίζουν να μπερδεύουν τους καλύτερους και εξυπνότερους στα χρηματοοικονομικά και, σε ό,τι αφορά αυτό το θέμα, αποδιοργανώνουν και τους κύκλους χάραξης πολιτικής διεθνώς.

«Ποτέ δεν έχω δει τόσο λανθασμένες εναρμονισμένες  εκτιμήσεις για το 2023», δήλωσε στο Bloomberg ο Andrew Pease, επικεφαλής στρατηγικός επενδυτής της Russell Investments, η οποία επιβλέπει περιουσιακά στοιχεία ύψους περίπου 290 δισεκατομμυρίων δολαρίων. «Όλοι κάηκαν»!.