Μετά τις ΗΠΑ και η Ρωσία ανακοίνωσε ότι αποχωρεί οριστικά από τη συνθήκη «Ανοιχτοί Ουρανοί» (Open Skies), η οποία επέτρεπε στα κράτη που την είχαν κυρώσει να εκτελούν πτήσεις παρατήρησης με άοπλα αεροσκάφη στον εναέριο χώρο των υπολοίπων.
Με υπογραφή Πούτιν
Συγκεκριμένα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε νόμο τη Δευτέρα που επισημοποιεί την έξοδο της Ρωσίας από τη συνθήκη Open Skies, ένα σύμφωνο που επιτρέπει άοπλες πτήσεις επιτήρησης πάνω από χώρες που έχουν υπογράψει τη συνθήκη. Η Ρωσία δήλωσε ότι η απόφαση των ΗΠΑ να μην επανενταχθούν στο σύμφωνο Open Skies ήταν «πολιτικό λάθος» καθώς η Μόσχα και η Ουάσινγκτον προετοιμάζονται για σύνοδο κορυφής μεταξύ των προέδρων των χωρών αργότερα αυτό το μήνα.
Η απόφαση της Ουάσινγκτον
Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν από τη Συνθήκη στα τέλη Νοεμβρίου 2020, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία επέβαλε περιορισμούς στην εφαρμογή της, ιδίως στον θύλακα του Καλίνινγκραντ. Μετά την αλλαγή κυβέρνησης στην Ουάσινγκτον, η υφυπουργός Εξωτερικών Ουέντι Σέρμαν διεμήνυσε στη Ρωσία ότι οι ΗΠΑ δεν θα επανέλθουν στη Συνθήκη. Και η Ρωσία, πάντως, εξεδήλωσε τον περασμένο Ιανουάριο την πρόθεση να αποχωρήσει από τη συνθήκη.
Τι προέβλεπε η συνθήκη
Η Συνθήκη Open Skies, στην οποία μετέχουν 35 χώρες, τέθηκε σε ισχύ το 2002 με σκοπό να προωθήσει «την εμπιστοσύνη και την προβλεψιμότητα» των στρατιωτικών κινήσεων των συμβαλλομένων μερών. Επιτρέπει τη διεξαγωγή κοινών, άοπλων πτήσεων επιτήρησης πάνω από τα εδάφη τους και τη λήψη φωτογραφιών με φακούς προκαθορισμένης ανάλυσης. Οι υπογράφουσες χώρες μπορούν επίσης να ζητήσουν τις εικόνες που ελήφθησαν κατά τις υπερπτήσεις των άλλων μερών. Κάθε χώρα αποκτά το δικαίωμα να διεξάγει και την υποχρέωση να δέχεται πτήσεις επιτήρησης πάνω από το έδαφός της.
Ειδικά αεροσκάφη, ειδικές πτήσεις
Οι πτήσεις αυτές γίνονται με προκαθορισμένα αεροσκάφη. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν Boeing OC-135 εξοπλισμένα με υπέρυθρα σκάνερ, ένα ραντάρ και βιντεοκάμερες. Η χώρα στην οποία θα γίνει η πτήση ενημερώνεται τουλάχιστον 72 ώρες νωρίτερα. Το σχέδιο πτήσης υποβάλλεται τουλάχιστον 24 ώρες πριν από την πτήση και η ενδιαφερόμενη χώρα έχει το δικαίωμα να προτείνει τροποποιήσεις. Η συνθήκη καθορίζει επίσης τα αεροδρόμια απογείωσης και προσγείωσης που θα χρησιμοποιήσουν τα αεροσκάφη, τα σημεία εισόδου και εξόδου από την κάθε χώρα, ακόμη και τα αεροδρόμια ανεφοδιασμού σε καύσιμα.
