Πέρασε μάλλον στα ψιλά της ειδησεογραφίας, ωστόσο, η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ σε Τούρκο επιχειρηματία αποτελεί μια κίνηση που «αγγίζει» εμμέσως και τον ίδιο τον πρόεδρο της χώρας.
Κυρώσεις από ΗΠΑ
Κατ’ αρχάς, η είδηση: το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι προχωρεί στην επιβολή κυρώσεων στον Τούρκο επιχειρηματία Σίτκι Αγιάν και στο δίκτυο εταιρειών του, με την κατηγορία ότι ενεργεί ως διαμεσολαβητής για πωλήσεις πετρελαίου και ξέπλυμα χρήματος για λογαριασμό του σώματος των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν.
Το ΥΠΟΙΚ των ΗΠΑ ανέφερε ότι οι εταιρείες του Αγιάν έχουν καταρτίσει διεθνείς συμβάσεις πώλησης ιρανικού πετρελαίου, έχουν οργανώσει μεταφορές, έχουν βοηθήσει στο ξέπλυμα χρήματος και έχουν αποκρύψει την προέλευση του ιρανικού πετρελαίου για λογαριασμό της ιρανικής Δύναμης Κουντς, ενός βραχίονα των Φρουρών της Επανάστασης.
Οι κυρώσεις του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ προβλέπουν ότι θα «παγώσουν» όλα τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία των προσώπων (συμπεριλαμβάνεται ο γιος του Αγιάν, Μπαχαντίν, και ο συνεργάτης του, Κασίμ Οζτάς) που έχουν οριστεί και γενικά θα απαγορεύσει στους Αμερικανούς να συναλλάσσονται μαζί τους. Όσοι συμμετέχουν σε ορισμένες συναλλαγές θα κινδυνεύουν επίσης να πληγούν με κυρώσεις.
Ο «συμμαθητής»
Πώς, όμως, η απόφαση αυτή της κυβέρνησης Μπάιντεν «αγγίζει» τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και γιατί αποτελεί πρόβλημα για τον Τούρκο πρόεδρο; Σύμφωνα με το Politico, ο Ερντογάν και ο Σίτκι Αγιάν έχουν το ίδιο παρελθόν. Ήταν και οι δύο μαθητές του ίδιου θρησκευτικού λυκείου και ανέπτυξαν μια σχέση από την οποία και οι δύο ωφελήθηκαν.
Το μακροσκελές δημοσίευμα αναφέρει ως παράδειγμα αυτής της αμοιβαία επωφελούς σχέσεις ότι ήταν ο Αγιάν αυτός που βοήθησε τον Ερντογάν να αποκρύψει την ιδιοκτησία του δεξαμενόπλοιου Agdash, ενός τάνκερ αξίας 25 εκατ. δολαρίων που ο Τούρκος πρόεδρος και η οικογένειά του πήραν ως δώρο από έναν πλούσιο ευεργέτη τους το 2008.
Εν γνώση Ερντογάν
Επίσης, σημειώνεται ότι ο Αγιάν είχε υπογράψει το 2010 ένα συμβόλαιο αξίας ενός δισ. ευρώ με το Ιράν για την κατασκευή ενός αγωγού μήκους 600 χλμ. για τη μεταφορά ιρανικού αερίου διαμέσου της Τουρκίας στην Ευρώπη, έργο που δεν προχώρησε μετά τις αμερικανικές κυρώσεις.
Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένου του παρελθόντος των δύο ανδρών – ο Αγιάν έχει εξαιρετικά καλές σχέσεις και με τον αδερφό του Ερντογάν, Μουσταφά – δυτικοί διπλωμάτες δεν πιστεύουν ότι ο Αγιάν θα μπορούσε να πραγματοποιεί συμφωνίες με το Ιράν χωρίς να το γνωρίζει και να το εγκρίνει ο Τούρκος πρόεδρος.
Η μυστική συνάντηση
Μάλιστα, το δημοσίευμα αναφέρεται σε μια μυστική συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021 στη Βηρυτό και στην οποία συμμετείχαν αντιπροσωπεία Ιρανών στρατιωτικών και κυβερνητικών αξιωματούχων και μια ομάδα επιχειρηματιών από την Τουρκία με επικεφαλής τον Αγιάν, οπότε και κλείστηκε η συμφωνία με την Τεχεράνη.
«Και οι δύο πλευρές ήθελαν να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους για το λαθρεμπόριο του ιρανικού πετρελαίου σε αγοραστές στην Κίνα και τη Ρωσία προκειμένου να υπάρξουν έσοδα για τους συμμάχους της Τεχεράνης» αναφέρει το Politico επικαλούμενο δυτικούς διπλωμάτες, αλλά και έγγραφα προερχόμενα από δυτικές πηγές.
Τι σηματοδοτούν οι κυρώσεις
«Ενώ είναι σε εξέλιξη ο πόλεμος στην Ουκρανία και η αστάθεια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, η σχέση της Τουρκίας με το Ιράν αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η τουρκική ηγεσία δεν κρύβει το πώς χρησιμοποιεί το ειδικό της βάρος όταν το κρίνει σκόπιμο» επισημαίνεται στο δημοσίευμα, το οποίο και φαίνεται να «πυροδοτεί» τις αμερικανικές κυρώσεις.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η κίνηση της Ουάσινγκτον στέλνει ένα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα, ότι δεν μπορεί να είναι «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» (τακτική που ο Ερντογάν έχει χρησιμοποιήσει ως τώρα σε διάφορα θέματα), αλλά και ότι η υπομονή των ΗΠΑ με τις διάφορες τουρκικές «εκτροπές» (Ρωσία, Ιράν, κλπ) σταδιακά τελειώνει.
