Πεντακόσια εξήντα εφτά χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την Αλωση της Κωνσταντινούπολης στις 29 Μαΐου του 1453. Η ημερομηνία αυτή σήμαινε και τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, από τους Οθωμανούς μετά από περίπου χίλια εκατό χρόνια
Για τους ιστορικούς, η Άλωση της Κωνσταντινούπολης δεν ήταν παρά μια φυσική εξέλιξη της Ιστορίας. Η Άλωση από τους Σταυροφόρους το 1204, είχε αποτελέσει το έναυσμα της παρακμής της Αυτοκρατορίας. Μέσα στους επόμενους δύο αιώνες συρρικνώθηκε ουσιαστικά στην ίδια την Κωνσταντινούπολη. Το 1453 οι Οθωμανοί βρήκαν την Αυτοκρατορία εξασθενιμένη. Η θρησκευτική έριδα εκμηδένισε τις όποιες πιθανότητες είχαν οι Βυζαντινοί για να αμυνθούν αποτελεσματικά. Οι εμφύλιες διαμάχες, η επικράτηση του φεουδαρχισμού και η εμφάνιση πολλών και επικίνδυνων εχθρών στα σύνορά της είχαν καταστήσει την πάλαι ποτέ Αυτοκρατορία μια σκιά του ένδοξου παρελθόντος.
Η Βασιλεύουσα περιβαλλόταν από ξηράς με διπλό τείχος και τάφρο. Το τείχος αυτό, είχε βοηθήσει την Κωνσταντινούπολη επι 1000 χρόνια να αποκρούσει νικηφόρα όλες τς επιθέσεις των εχθρών της, μέχρι να γίνει έρμαιο του πυροβολικού του σουλτάνου Μωάμεθ του Πορθητή.
Το χρονικό της Άλωσης
- Στις 2 Απριλίου κατέφθασαν τα Οθωμανικά στρατεύματα.
- Σταδιακά μέχρι τις 5 Απριλίου έξω από τα τείχη της Πόλης είχε καταφθάσει ολόκληρο το στράτευμα. Την ίδια μέρα φθάνει και ο σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής που απέκλεισε την Πόλη από στεριά και θάλασσα. Η μεγάλη άμυνα των Βυζαντινών ήταν η αλυσίδα που έφραζε τον Κεράτιο κόλπο και προστάτευε την ανατολική πλευρά της Κωνσταντινούπολης.
- Στις 6 Απριλίου ο Μωάμεθ πρότεινε στον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να εγκαταλήψει την Πόλη, υποσχόμενος ότι θα σεβαστεί τις ζωές των κατοίκων. Ο Παλαιολόγος αρνείται και ο σουλτάνος κήρυξε επίσημα την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ακολούθησε σφοδρή μάχη με τον βυζαντινό στρατό να αμύνεται επιτυχώς για άρκετές μέρες, παρά την τεράστια αριθμητική υπεροχή των Οθωμανών.
- Στις 12 Απριλίου κατέφτασε ο τούρκικος στόλος από την Καλλίπολη και αγκυροβόλησε στο Διπλοκιόνιο. Ο βομβαρδισμός με τα κανόνια συνεχίστηκε αδιάκοπα σε όλο το διάστημα της πολιορκίας.
- Τη νύχτα της 18ης Απριλίου, οι Οθωμανοί επιτέθηκαν με αλαλαγμούς και τυμπανοκρουσίες στο Μεσοτείχιο. Όμως επειδή το σημείο επίθεσης ήταν στενο δεν είχε νόημα η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων. Οι Βυζαντινοί απέκρουσαν την επίθεση με ηγέτη τον Ιουστινιάνι που ο ρόλος του στην επίθεση ήταν καθοριστικός.
- Στις 20 Απριλίου τέσσερα πλοία (τρία γενουάτικα πλοία και ένα βυζαντινό ), μετά από νικηφόρα ήλθαν να ενισχύσουν τους Βυζαντινούς μεταφέροντας, μεταξύ των άλλων, τρόφιμα και εφόδια κι έδωσε την ελπίδα στους Βυζαντινούς ότι η νίκη ήταν ορατή.
Ο Μωάμεθ κατάλαβε ότι μόνο το πυροβολικό του δεν έφθανε για την εκπόρθηση της Πόλης, εφόσον παρέμεινε απρόσβλητος ο Κεράτιος.
- Τη νύχτα της 21ης Απριλίου, 70 πλοία σύρθηκαν από τον Βόσπορο προς τον Κεράτιο με δίολκο που δημιούργησε με τη βοήθεια ενός Ιταλού μηχανικού.Η κατάσταση για τους πολιορκημένους ήταν απελπστική. Οι Βυζαντινοί έπρεπε να αποσπάσουν δυνάμεις από τα τείχη για να προστατεύσουν την Πόλη από την πλευρά του Κεράτιου, όπου δεν υπήρχαν τείχη.
Ο Μωάμεθ ζήτησε την παράδοση της πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους. Επίσης, θα αναγνώριζε τον Κωνσταντίνο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Τέλος, εγγυόταν για την ασφάλεια του πληθυσμού που θα παρέμενε στην πόλη, πρόταση που ο Παλαιολόγος εκ νέου απέρριψε.
- Η τελική επίθεση των Οθωμανών έγινε το πρωί της 29ης Μαϊου 1453. Οι στρατιώτες του Μωάμεθ όρμησαν στην Πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες. Οι Οθωμανοί προέβησαν σε λεηλασίες και εξανδραποδισμούς. Το βράδυ, ο Μωάμεθ εισήλθε πανηγυρικά στην Αγία Σοφία και προσευχήθηκε στον Αλλάχ «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης»
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος βρήκε τον θάνατο πολεμώντας σαν απλός στρατιώτης.
