Το F-35 είναι σήμερα ίσων το πιο διάσημο πολεμικό αεροσκάφος όλων των εποχών: ένα υπερεξελιγμένο μαχητικό πολλαπλών ρόλων, σχεδιασμένο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες τριών διαφορετικών σωμάτων (αεροπορία, ναυτικό και πεζοναύτες), με τεράστιες υπολογιστικές δυνατότητες, αυξημένες stealth ιδιότητες και τεράστιο κόστος, τόσο μεγάλο που πολλοί έχουν αναρωτηθεί αν αξίζει τον κόπο.
Το ερωτήμα αυτό μένει να απαντηθεί στο μέλλον, ωστόσο, η ιστορία του πώς φθάσαμε στο F-35 ίσως λέει πολλά για το κόστος του όλου project, ιδίως αν το αντιπαραβάλει κάποιος με το αεροσκάφος που ανταγωνίστηκε τον πρόγονο του F-35 ώστε να γίνει εκείνο το νέο Joint Strike Fighter, όπως είναι η επίσημη ονομασία του προγράμματος.
Ένα αεροσκάφος, τρία σώματα
Κάπως έτσι γυρνάμε στο 1993 όταν το Πεντάγωνο αποφάσισε να ενώσει δύο διαφορετικά προγράμματα για νέα αεροσκάφη, τα οποία θα εξυπηρετούσαν τις ανάγκες της Αεροπορίας, του Ναυτικού και των Πεζοναυτών, γεννώντας έτσι το πρόγραμμα Joint Strike Fighter (JSF). Αυτό σήμαινε ότι το πρόγραμμα θα έπρεπε να παράξει στο τέλος ένα μαχητικό το οποίο θα μπορούσε να κάνει Σύντομη Απογείωση/Κάθετη Προσγείωση (Short Take-Off/Vertical Landing-STOVL) για τους Πεζοναύτες, να μπορεί να προσγειώνεται/απογειώνεται σε αεροπλανοφόρο (Ναυτικό) και να κάνει… ό,τι κάνουν τα μαχητικά της Αεροπορίας.
Ο στόχος/ελπίδα του Πενταγώνου ήταν μέσω του προγράμματος να παραχθεί ένα μαχητικό για όλους, κάτι που θα είχε σαν αποτέλεσμα μειωμένο κόστος παραγωγής, χρήση υψηλής τεχνολογίας και ευκολία στην συντήρηση. Και μέσω του νέου μαχητικού να αντικαταστήσει ένα κάρο αεροσκάφη 4ης γενιάς: τα F-14, F-15, F-16, F/A-18 και AV-8B Harrier. Και το μαχητικό να είναι και αρκετά stealthy, όπως είχαν υπάρξει πριν από αυτό το F-117 και το F-22.
Οι δύο προσεγγίσεις
Τελικά το 1997, η Boeing και η Lockheed Martin κέρδισαν τα συμβόλαια ώστε να παρουσιάσουν από δύο αεροσκάφη επίδειξης η καθεμία. Και ενώ η Lockheed Martin παρουσίασε το Χ-35, το οποίο θύμιζε μια μικρογραφία του F-22, η Boeing μπήκε στον ανταγωνισμό με το Χ-32, το οποίο, σύμφωνα με αμερικανικό περιοδικό έμοιαζε σαν «ένα διαστημικό λεωφορείο να είχε καταπιεί ένα F-15».
Για την ακρίβεια, το πρόβλημα δεν το είχε το Χ-32Α, αλλά το Χ-32Β, η STOVL εκδοχή του αεροσκάφους, η οποία είχε έναν τεράστιο αεραγωγό κάτω από το πιγούνι του μαχητικού και μια τεράστια «κοιλιά», η οποία φιλοξενούσε τον μηχανισμό της κάθετης απογείωσης/προσγείωσης. Η Boeing σκεπτόμενη πρακτικά, είχε σχεδιάσει το Χ-32Β με μηχανισμό όπως των Harrier, λιγότερο εξελιγμένο από την λύση που πρότεινε η Lockheed Martin, αλλά πιο πρακτική και απλή.
Η τελική απόφαση
Ωστόσο, η απόφαση της Boeing να κατασκευάσει δύο πρωτότυπα -έναντι ενός της Lockheed Martin- φαίνεται ότι είχε αρνητικές συνέπειες στις πιθανότητές της να αναλάβει το project, παρά το γεγονός ότι και οι δύο εκδοχές απέδωσαν τα αναμενόμενα στις δοκιμαστικές πτήσεις που έγιναν το 2000 και το 2001. Φαίνεται ότι η καινοτόμα πρόταση για την STOVL πτήση του Χ-35 άρεσε περισσότερο στο Πεντάγωνο το οποίο και έδωσε το πρόγραμμα JSF στην Lockheed Martin, με την Boeing να δέχεται πλήγμα, καθώς το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα ήταν το μεγαλύτερο από τη δεκαετία του 1960.
Και, κάπως έτσι το Χ-32 παρέμεινε αποκλειστικά και μόνο στο στάδιο του πρωτοτύπου, ενώ το Χ-35, μετά από πολλές δοκιμασίες, ανασχεδιασμούς, και υπερβάσεις στον προϋπολογισμό, κατέληξε να γίνει το F-35 που όλοι γνωρίζουμε σήμερα.
